Her yıl bir kez belirlenen asgari ücretin bu yıl da ara zam ile ikinci kez artırılması gündemde. Vatandaşın alım gücü düşerken, enflasyon her ay yükselmeye devam ediyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonunun yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında 4 kez toplanması ve en geç Temmuz ayında asgari ücreti belirlemesi bekleniyor.
ASGARİ ÜCRET ZAMMI NE KADAR OLACAK?
Seçim öncesi 500 dolar olarak telaffuz edilen asgari ücrette iş dünyası görüşmelerin TL üzerinden yürütülmesini talep ederken, 6 aylık enflasyon verileri üzerinden bir hesaplamaya da işaret edilmişti. Görüşmelerin bayramdan önce tamamlanması beklenirken, 5 Temmuz’da açıklanacak 6 aylık enflasyondan önce düzeltme yapılmış olacak. Tartışılan senaryolar kapsamında yüzde 15 ve 30 arasında yapılacak olası bir zam durumunda mevcutta 8 bin 506 TL olan net asgari ücret, 9.781 TL ile 11.057 TL arasında bir seviyeye gelecek.
ASGARİ ÜCRET TOPLANTISI SONRASINDA İLK AÇIKLAMA
Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl’ın başkanlığında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ev sahipliğindeki toplantıya, işçileri temsilen Türk-İş, işverenleri temsilen Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) heyeti katıldı.
Asgari ücret için yapılan ilk toplantı yaklaşık 1 saat sürdü.
Toplantı sonrasında işçi kesimini temsil eden Türk-iş heyetinin başındaki isim Veli Solak, şöyle dedi:
“Bizim Türk-İş olarak talebimiz, Türkiye Yüzyılı’na yakışır biçimde bu toplantının bir an önce bitmesi.
‘RAKAM KONUŞULMADI’
Asgari ücretli, çalışan kardeşlerimizin günün şartlarına göre, yaşanan ekonomik krize göre, ev kiralarına göre, hayat pahalılığına göre güncellenmesini istiyoruz. Resmi belgeler istendi, açıklama yapacağız. Herhangi bir rakam konuşulmadı.”
Solak, ikinci toplantının ne zaman olacağının henüz netleşmediğini aktardı.
YÜZDE 65 ASGARİ ÜCRETLİ
2021 yılı itibarıyla asgari ücretin yüzde 10 fazlası ve altında ücret alan işçilerin oranının yüzde 48.7 olduğu hesaplanıyor. Bu oran özel sektör çalışanlarında ise yüzde 64.7 civarında. Yeni kabine öncesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yapan Vedat Bilgin, asgari ücrette 500 dolarlık bir seviyeye işaret etmişti. “Asgari ücreti temmuzda reel alım gücünü koruyacak şekilde düzenleyeceğiz. Cumhuriyet tarihinde dolar bazında 455 doların üzerinde en yüksek seviyeye çıkaran bir düzenlemeyi ocak ayında yaptık. Temmuzda da aynısını yapacağız. Aşağı yukarı 500 dolar bazında bir oran olacak” açıklamasını yapan eski bakan çalışmanın hazır olduğunu kaydetmişti. Vedat Bilgin 9 Mayıs’ta 500 dolar açıklaması yaptığında dolar 19.55 liraydı ve 8.506 liralık asgari ücret 435 dolara denk geliyordu. 500 dolar ise 9.780 lira civarındaydı. Bugün ise doların 24 TL sınırında olduğu dikkate alındığında 500 dolarlık asgari ücret 12 bin liraya denk geliyor.
İŞVERENE KOLAYLIK ŞARTIYLA ASGARİ ÜCRET İÇİN 12 BİN TL MESAJI
Sozcu.com.tr’ye konuşan bir diğer isim Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Hizmetler Meclisi Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bozdağ ise, halihazırda zaten 8 bin 500 TL’ye çalışan bulmakta zorlandıklarını, bu yüzden yeni asgari ücretin 10 bin TL olması durumunda bunu karşılayabileceklerini ancak işverene yeni kolaylıklar sağlanması durumunda bu tutarın 12 bin TL’ye kadar çıkabileceğini söyledi.
DİSK 16 BİN TL’YE İŞARET ETTİ
Sozcu.com.tr’ye konuşan DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise, haziran ayı enflasyon rakamları belli olmadan yeni asgari ücrete ilişkin bir rakam telaffuz etmenin zor olduğunu, ancak açıklanan açlık ve yoksulluk sınırı verilerine bakıldığında zaten olması gereken rakamın belli olduğunun altını çizdi.
Türk-İş verilerine göre, mayıs ayında açlık sınırının 10 bin 362 TL’ye, yoksulluk sınırının ise 33 bin 752 TL’ye çıktığını anımsatan Çerkezoğlu, “Bir ailede iki kişi çalıştığı zaman o eve en az yoksulluk sınırı kadar para girebilmeli” diye konuştu.
Bu da asgari ücretin 16 bin TL olmasına yönelik bir talebe işaret ediyor.
Enflasyon tek haneye gerileyene kadar asgari ücretin yılda 4 kez güncellenmesi gerektiğini söyleyen Çerkezoğlu, bu ücret belirlenirken de belli kriterlerin göz önüne alınması gerektiğini söyledi:
“Asgari ücretlinin gerçek enflasyon karşısında, dolar kuru ve altın fiyatları karşısında alım gücünün giderilmesi ve işçinin ailesiyle birlikte yaşayabilmesi için hesaplama yapılmalı, şimdiki gibi tek bir işçinin geçim maliyeti üzerinden değil. Bir diğer kriter de işçinin milli gelir artışından ve büyümeden aldığı payın artırılması şeklinde olmalı.”
Çalışma Bakanı’nın ‘500 dolar’ açıklamasına ilişkin ise Çerkezoğlu, şöyle devam etti:
“”Rekor zam yaptık’ gibi açıklamalar yapılsa da çok yüksek bir enflasyon olduğu için suya yazılan yazı gibi kalıyor bu zamlar. Dolayısıyla dolar üzerinden bir rakam telaffuz etmek yerine asgari ücretin alım gücünün korunması lazım. Ülkenin yüksek enflasyon sarmalından kurtulması lazım. Ekonomide bütünlüklü bir iyileşmeye ihtiyaç var.”
ÇALIŞMA BAKANI ‘500 DOLAR’ DEDİĞİNDE 9 BİN TL 750 EDİYORDU
Son seçimlerden önce asgari ücreti gözden geçireceklerine ilişkin açıklama yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, net bir şekilde “Temmuzda asgari ücrete ara zam var” demişti.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ise, temmuzda asgari ücrete zam yapılacağıyla ilgili net açıklamalarda bulunmanın yanında ne kadar olacağıyla ilgili rakam da vermişti.
Mayıs ayı başlarında “Cumhuriyet tarihinde dolar bazında 455 doların üzerinde en yüksek seviyeye çıkaran bir düzenlemeyi ocak ayında yaptık. Temmuzda da aynısını yapacağız” diyen Bilgin, “Aşağı yukarı 500 dolar bazında bir oran olacak. Çalışmalarımız hazır” diye konuşmuştu.
Bilgin bu konuşmayı yaptığında 500 dolar 9 bin 750 TL’ye tekabül ederken, seçimlerden sonra dolar kurundaki artışın hızlanmasıyla bugün itibarıyla 500 dolar 10 bin 400 TL’yi aşmış durumda.
ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine dört kez toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
